Crypto là gì?
Crypto (hay còn gọi là tiền điện tử) là một loại tiền tệ kỹ thuật số được tạo ra và quản lý bằng mã hóa. Các đơn vị tiền tệ này được tạo ra thông qua một quá trình gọi là “đào tạo” hoặc “khai thác”, và được lưu trữ trên các hệ thống máy tính phân tán trên toàn cầu được gọi là blockchain.
Blockchain là một cơ chế lưu trữ dữ liệu phân tán, bảo mật và không thể thay đổi. Nó cho phép các giao dịch được thực hiện mà không cần trung gian và được xác thực bởi cộng đồng người dùng.
Các loại tiền tệ kỹ thuật số phổ biến nhất là Bitcoin, Ethereum, Ripple và Litecoin. Tuy nhiên, hiện nay có hàng trăm loại tiền kỹ thuật số khác nhau trên thị trường, mỗi loại có các đặc tính riêng biệt và mục đích sử dụng khác nhau.
Phân biệt Tiền điện tử & Tiền mã hóa
Tiền điện tử là gì?
Tiền điện tử (hay còn gọi là crypto) là một loại tiền tệ kỹ thuật số được tạo ra và quản lý bằng mã hóa. Điều này có nghĩa là các đơn vị tiền tệ được tạo ra thông qua các phương pháp toán học và được lưu trữ trên mạng lưới phân tán các nút máy tính được gọi là blockchain.
Các loại tiền điện tử phổ biến nhất là Bitcoin, Ethereum, Ripple và Litecoin. Tuy nhiên, hiện nay có hàng trăm loại tiền điện tử khác nhau trên thị trường, mỗi loại có các đặc tính riêng biệt và mục đích sử dụng khác nhau.
Tiền điện tử có thể được sử dụng như tiền tệ truyền thống để mua sắm hoặc chuyển tiền, nhưng cũng có thể được sử dụng để đầu tư hoặc giao dịch trên các sàn giao dịch tiền điện tử. Tiền điện tử được xem là tiền tệ kỹ thuật số có tính bảo mật cao, và do đó, nó đã thu hút sự quan tâm của nhiều nhà đầu tư và người dùng trên toàn thế giới.
Tiền mã hóa – Cryptocurrency là gì?
Tiền mã hóa (hay còn gọi là cryptocurrency) là một loại tiền tệ kỹ thuật số được mã hóa và quản lý bằng cách sử dụng các công nghệ mã hóa và blockchain. Các đơn vị tiền tệ này được tạo ra thông qua quá trình khai thác hoặc đào tạo (mining) và được lưu trữ trên mạng lưới phân tán các nút máy tính được gọi là blockchain.
Blockchain là một cơ chế lưu trữ dữ liệu phân tán, bảo mật và không thể thay đổi. Nó cho phép các giao dịch được thực hiện mà không cần trung gian và được xác thực bởi cộng đồng người dùng.
Các loại tiền mã hóa phổ biến nhất là Bitcoin, Ethereum, Ripple và Litecoin. Tuy nhiên, hiện nay có hàng trăm loại tiền mã hóa khác nhau trên thị trường, mỗi loại có các đặc tính riêng biệt và mục đích sử dụng khác nhau.
Tiền mã hóa có thể được sử dụng như tiền tệ truyền thống để mua sắm hoặc chuyển tiền, nhưng cũng có thể được sử dụng để đầu tư hoặc giao dịch trên các sàn giao dịch tiền mã hóa. Tiền mã hóa được xem là tiền tệ kỹ thuật số có tính bảo mật cao và khả năng tránh được sự can thiệp của các bên thứ ba, và do đó, nó đã thu hút sự quan tâm của nhiều nhà đầu tư và người dùng trên toàn thế giới.
Các loại Cryptocurrency

Hiện nay, có hàng trăm loại tiền mã hóa (cryptocurrency) khác nhau trên thị trường, mỗi loại có các đặc tính riêng biệt và mục đích sử dụng khác nhau. Sau đây là một số ví dụ về các loại tiền mã hóa phổ biến:
- Bitcoin (BTC): Là loại tiền mã hóa đầu tiên được tạo ra, và vẫn là loại tiền mã hóa phổ biến nhất hiện nay. Bitcoin được sử dụng để mua sắm và giao dịch trên toàn cầu.
- Ethereum (ETH): Là loại tiền mã hóa có thể được sử dụng để lập trình các ứng dụng phi tập trung (decentralized applications – DApps) và các hợp đồng thông minh (smart contracts). Ethereum được coi là nền tảng tiền mã hóa phổ biến nhất cho các ứng dụng blockchain.
- Ripple (XRP): Là loại tiền mã hóa được tạo ra bởi công ty Ripple Labs và được sử dụng để chuyển tiền nhanh và rẻ hơn so với các phương thức truyền thống.
- Litecoin (LTC): Là loại tiền mã hóa tương tự như Bitcoin, nhưng được tạo ra với tốc độ nhanh hơn và chi phí thấp hơn để xử lý các giao dịch.
- Cardano (ADA): Là loại tiền mã hóa mới nhưng được xem là một trong những đối thủ cạnh tranh với Ethereum. Cardano được thiết kế để cải thiện tính bảo mật, tính khả chuyển và tính mở rộng của hệ thống.
- Binance Coin (BNB): Là loại tiền mã hóa được sử dụng trên sàn giao dịch Binance và được sử dụng để trả phí giao dịch và chi phí khác.
Đây chỉ là một số ví dụ về các loại tiền mã hóa phổ biến. Hiện nay có hàng trăm loại tiền mã hóa khác nhau trên thị trường, và danh sách này vẫn tiếp tục phát triển.
Coin và Token trong Cryptocurrency
Coin là gì?
“Coin” trong tiếng Anh có nghĩa là “đồng xu”, nhưng khi đề cập đến tiền mã hóa, thuật ngữ “coin” thường được sử dụng để chỉ các loại tiền mã hóa (cryptocurrency) như Bitcoin, Ethereum, Litecoin, Ripple, v.v.
Mỗi loại tiền mã hóa đều có một mã riêng biệt và định danh duy nhất để phân biệt với các loại tiền mã hóa khác. Ví dụ, mã của Bitcoin là BTC, mã của Ethereum là ETH, và mã của Ripple là XRP. Khi sử dụng các sàn giao dịch tiền mã hóa, người dùng có thể mua, bán hoặc giao dịch các loại tiền mã hóa này như mua bán và giao dịch đồng tiền truyền thống khác. Do đó, thuật ngữ “coin” đã trở thành một thuật ngữ chung để chỉ các loại tiền mã hóa.
Token là gì?
Trong lĩnh vực tiền mã hóa (cryptocurrency), thuật ngữ “token” được sử dụng để chỉ một loại tiền tưởng tượng (digital asset) được phát hành trên một nền tảng blockchain như Ethereum.
Các token thường được tạo ra để thực hiện các chức năng cụ thể trên mạng blockchain như mua, bán hoặc trao đổi các dịch vụ hoặc sản phẩm của một dự án blockchain cụ thể. Một số ví dụ về token bao gồm:
- ERC-20 token: là một chuẩn token được sử dụng trên nền tảng Ethereum, được phát hành và quản lý bởi các smart contract trên Ethereum.
- Security token: là một loại token đại diện cho một khoản đầu tư và được đảm bảo bởi quyền sở hữu của một tài sản cụ thể, chẳng hạn như cổ phần hoặc tài sản vật chất. Security token thường được sử dụng để tăng tính minh bạch và tăng tính thanh khoản trong các giao dịch đầu tư.
- Utility token: là một loại token được sử dụng để trao đổi các dịch vụ hoặc sản phẩm được cung cấp bởi một dự án blockchain cụ thể, ví dụ như mua dịch vụ trên một nền tảng social media xã hội hoặc trao đổi sản phẩm trên một sàn giao dịch.
Các token có thể được mua, bán hoặc trao đổi trên các sàn giao dịch tiền mã hóa và có giá trị đổi mới tùy thuộc vào thị trường và sự lựa chọn của người dùng.
Bitcoin và Altcoin trong Cryptocurrency
Bitcoin và Altcoin là hai thuật ngữ được sử dụng để phân loại các loại tiền mã hóa (cryptocurrency).
- Bitcoin là một loại tiền mã hóa đầu tiên và phổ biến nhất trên thế giới. Nó được tạo ra vào năm 2009 và được phát triển trên nền tảng công nghệ blockchain. Bitcoin có tính thanh khoản cao, không bị kiểm soát bởi bất kỳ tổ chức nào, và được sử dụng như một phương tiện thanh toán trực tuyến trong nhiều ngành công nghiệp. Vì vậy, Bitcoin thường được coi là tiền mã hóa quan trọng nhất trong lĩnh vực này.
- Altcoin (alternative coin) là thuật ngữ dùng để chỉ tất cả các loại tiền mã hóa khác ngoài Bitcoin. Điều này có nghĩa là tất cả các loại tiền mã hóa khác đều được xem là Altcoin, bao gồm Ethereum (ETH), Litecoin (LTC), Ripple (XRP), và nhiều loại tiền mã hóa khác. Tuy nhiên, nhiều người thường sử dụng thuật ngữ Altcoin để chỉ những loại tiền mã hóa khác Bitcoin nhưng không phải là Stablecoin (tiền mã hóa ổn định) hoặc Token.
Các loại sàn giao dịch Crypto

Có nhiều loại sàn giao dịch tiền mã hóa (cryptocurrency exchanges) khác nhau, nhưng chúng đều cung cấp các dịch vụ giao dịch tiền mã hóa khác nhau cho người dùng. Dưới đây là một số loại sàn giao dịch tiền mã hóa phổ biến:
- Sàn giao dịch tập trung (centralized exchange – CEX): đây là loại sàn giao dịch tiền mã hóa truyền thống, hoạt động giống như sàn giao dịch chứng khoán truyền thống, có trụ sở tập trung. Người dùng có thể đặt lệnh mua hoặc bán tiền mã hóa và sàn giao dịch sẽ phân tích các đơn đặt hàng này và cung cấp giá trị tương ứng. Các ví dụ về sàn giao dịch tập trung bao gồm Binance, Coinbase, Bitfinex, Kraken, v.v.
- Sàn giao dịch phi tập trung (decentralized exchange – DEX): đây là loại sàn giao dịch tiền mã hóa hoàn toàn phi tập trung, không có trung gian nào giữa các giao dịch. Người dùng có thể thực hiện giao dịch trực tiếp với nhau thông qua các smart contract trên blockchain và các giao dịch được thực hiện trên cùng một nền tảng blockchain. Các ví dụ về sàn giao dịch phi tập trung bao gồm Uniswap, PancakeSwap, SushiSwap, v.v.
- Sàn giao dịch tiền mã hóa phái sinh (derivatives exchange): đây là loại sàn giao dịch tiền mã hóa tập trung vào các hợp đồng phái sinh tiền mã hóa như tùy chọn, hợp đồng tương lai và margin trading. Người dùng có thể sử dụng các công cụ tài chính này để giảm thiểu rủi ro và tăng lợi nhuận từ các giao dịch tiền mã hóa. Các ví dụ về sàn giao dịch tiền mã hóa phái sinh bao gồm BitMEX, Deribit, FTX, v.v.
- Sàn giao dịch tiền mã hóa quốc tế (global exchange): đây là loại sàn giao dịch tiền mã hóa chấp nhận các ngôn ngữ khác nhau và hỗ trợ các quốc gia trên toàn thế giới. Các sàn này thường có độ phổ biến cao và được sử dụng nhiều bởi người dùng toàn cầu. Các ví dụ về sàn giao dịch tiền mã hóa quốc
Ví tiền điện tử
Ví tiền điện tử (cryptocurrency wallet) là một nơi để lưu trữ, quản lý và trao đổi các loại tiền điện tử như Bitcoin, Ethereum, Litecoin, Ripple, v.v. Một ví tiền điện tử cung cấp cho người dùng một địa chỉ ví độc nhất và một khóa bí mật (private key) để truy cập và điều khiển số tiền của họ trong ví.
Có hai loại ví tiền điện tử chính:
- Ví phần mềm (software wallet): Là một phần mềm được cài đặt trên máy tính hoặc điện thoại thông minh của bạn để lưu trữ các loại tiền điện tử. Điều này cho phép bạn có toàn quyền kiểm soát và quản lý tiền của mình.
- Ví phần cứng (hardware wallet): Là một thiết bị lưu trữ ngoại tuyến được thiết kế để bảo vệ tiền của bạn khỏi các cuộc tấn công trực tuyến. Ví phần cứng sẽ có một số lượng bộ nhớ nhỏ, nói chung là dùng để lưu trữ các mã khóa bí mật.
Một số ví tiền điện tử phổ biến bao gồm Ledger Nano S, Trezor, Exodus, MyEtherWallet, Electrum, Jaxx, v.v. Tuy nhiên, trước khi sử dụng bất kỳ ví tiền điện tử nào, bạn cần phải tìm hiểu kỹ về tính năng, độ bảo mật và phí sử dụng của nó để đảm bảo an toàn cho số tiền của mình.
Thực trạng Crypto hiện tại
Thực trạng Crypto hiện tại là khá phức tạp và đa dạng, tuy nhiên có thể nhìn nhận tổng quan bằng một số góc nhìn sau:
- Giá trị thị trường: Thị trường tiền điện tử đã trải qua sự tăng trưởng vượt bậc trong những năm qua, nhưng cũng có những biến động mạnh mẽ trong thời gian gần đây. Ví dụ như, vào cuối năm 2017, giá Bitcoin tăng lên tới hơn 19.000 USD, tuy nhiên, trong năm 2018, giá của nó đã giảm mạnh, giống như nhiều loại tiền điện tử khác.
- Pháp lý và quy định: Sự phát triển của thị trường tiền điện tử cũng đang đối mặt với nhiều thách thức pháp lý và quy định. Các chính phủ và tổ chức tài chính trên toàn thế giới đang cố gắng đưa ra các quy định mới để kiểm soát thị trường tiền điện tử, nhằm đảm bảo an toàn và tránh rủi ro cho nhà đầu tư.
- Sự bùng nổ của NFT: NFT (Non-Fungible Token) là một loại tiền điện tử mới được phát triển trong những năm gần đây. Nó cho phép người dùng sở hữu và giao dịch các tài sản kỹ thuật số độc đáo và không thể thay thế. NFT đang là một trong những lĩnh vực tiềm năng trong thị trường tiền điện tử.
- Khai thác mỏ và môi trường: Khai thác mỏ tiền điện tử, đặc biệt là Bitcoin, đang đóng góp rất nhiều vào lượng khí thải khí nhà kính, tác động đến môi trường. Vì vậy, nhiều nhà sản xuất đang phát triển các giải pháp khai thác mỏ tiền điện tử “xanh” hơn và thân thiện với môi trường.
Đầu tư tiền điện tử cần những gì?
Đầu tư tiền điện tử có thể mang lại lợi nhuận lớn, nhưng đồng thời cũng rất rủi ro, do đó những người muốn đầu tư tiền điện tử cần lưu ý các điều sau:
- Nghiên cứu kỹ thuật và cơ bản: Trước khi đầu tư bất kỳ loại tiền điện tử nào, bạn nên tìm hiểu kỹ về nó. Nghiên cứu kỹ thuật để hiểu các chỉ số, đồ thị và phân tích kỹ thuật. Nghiên cứu cơ bản để hiểu về công nghệ, tiềm năng và hoạt động của loại tiền điện tử đó.
- Xác định mức độ rủi ro: Như đã đề cập, đầu tư tiền điện tử có thể mang lại lợi nhuận cao nhưng cũng rất rủi ro. Bạn cần xác định mức độ rủi ro mà bạn có thể chấp nhận và đầu tư phù hợp với khả năng tài chính của bạn.
- Lựa chọn sàn giao dịch uy tín: Khi mua bán tiền điện tử, bạn cần đăng ký tài khoản trên sàn giao dịch. Chọn sàn giao dịch uy tín, có nhiều người dùng và có độ bảo mật cao để tránh các vấn đề liên quan đến đánh cắp, hack tài khoản.
- Quản lý rủi ro và lợi nhuận: Khi đầu tư tiền điện tử, bạn cần xác định mức độ rủi ro và lợi nhuận của mình. Nên lập kế hoạch quản lý rủi ro để giảm thiểu các rủi ro và quản lý lợi nhuận của mình.
- Theo dõi thị trường: Thị trường tiền điện tử thường xuyên biến động, vì vậy bạn cần theo dõi thị trường và các tin tức liên quan để có thể thay đổi kế hoạch đầu tư của mình nếu cần.
Tóm lại, đầu tư tiền điện tử là một lĩnh vực đầy rủi ro và cần sự cẩn trọng, tuy nhiên nếu bạn nghiên cứu kỹ và quản lý rủi ro và lợi nhuận của mình, nó có thể mang lại lợi nhuận lớn.
Những cách đầu tư tiền điện tử phổ biến
Có nhiều cách để đầu tư tiền điện tử, dưới đây là những cách phổ biến nhất:
- Mua và giữ (HODL): Đây là cách đầu tư đơn giản nhất, bạn mua một loại tiền điện tử và giữ nó trong thời gian dài. Bạn hy vọng giá của nó sẽ tăng lên trong tương lai và bạn sẽ bán nó để thu được lợi nhuận.
- Giao dịch ngắn hạn: Bạn mua một loại tiền điện tử và bán nó khi giá tăng lên. Đây là cách đầu tư ngắn hạn và yêu cầu bạn phải nghiên cứu thị trường và phân tích kỹ thuật để đưa ra quyết định mua bán chính xác.
- Đào tiền điện tử: Đào tiền điện tử là quá trình sử dụng máy tính để giải quyết các vấn đề toán học phức tạp nhằm tạo ra các khối mới của tiền điện tử. Bạn có thể đầu tư vào phần cứng máy tính để đào tiền điện tử hoặc đầu tư vào các công ty đào tiền điện tử.
- Đầu tư vào ICO: Initial Coin Offering (ICO) là một cách để các công ty khởi nghiệp tài trợ các dự án mới bằng cách phát hành một loại tiền điện tử mới và bán nó cho nhà đầu tư. Bạn có thể đầu tư vào ICO để mua các token mới với giá thấp hơn so với khi nó được niêm yết trên sàn giao dịch.
- Đầu tư vào các quỹ tiền điện tử: Bạn có thể đầu tư vào các quỹ tiền điện tử để giảm thiểu rủi ro và đầu tư vào một danh mục đa dạng các loại tiền điện tử.
Lưu ý rằng những cách đầu tư tiền điện tử này đều có rủi ro và bạn nên nghiên cứu kỹ trước khi đưa ra quyết định đầu tư.
Lời kết
Sau khi đọc bài viết này, tôi hi vọng rằng bạn đã có đủ kiến thức để trả lời 3 câu hỏi cơ bản về tiền điện tử như: Tiền điện tử là gì, Cryptocurrency là gì và Crypto là gì. Bên cạnh đó, bạn cũng đã hiểu được sự khác biệt giữa các loại tiền điện tử và nhận thức được những điều cần chuẩn bị trước khi đầu tư vào tiền điện tử.